ระหว่างปี พ.ศ. 2559 – 2562 มีเหตุการณ์เครนถล่มเกิดขึ้นถึง 11 ครั้ง โดยสาเหตุหลักมาจากหลายปัจจัย เช่น
การติดตั้งไม่เป็นไปตามมาตรฐาน
การยกน้ำหนักเกินพิกัด
ขาดการตรวจสอบก่อนใช้งาน
อุปกรณ์เสื่อมสภาพ
ขาดความรู้และประสบการณ์ของผู้ปฏิบัติงาน
(อ้างอิง: ศ.ดร.อมร พิมานมาศ, 2562)
เหตุการณ์เหล่านี้ก่อให้เกิดความสูญเสียทั้งในด้านชีวิต ทรัพย์สิน เวลา และทรัพยากรจำนวนมาก
เพื่อป้องกันอันตรายและลดความสูญเสียที่อาจเกิดขึ้นกับพนักงานที่ทำงานเกี่ยวข้องกับปั้นจั่นชนิดต่าง ๆ เช่น ปั้นจั่นเหนือศีรษะ ปั้นจั่นขาสูง และปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่อื่น ๆ สถานประกอบการควรให้ความสำคัญในการสร้างความรู้ ความเข้าใจ และตระหนักถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้น
หนึ่งในแนวทางที่สำคัญคือการดำเนินการตาม กฎกระทรวง พ.ศ. 2552 หมวด 2 ว่าด้วยมาตรฐานการบริหารจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ โดยใน ข้อ 66 ระบุว่า:
“นายจ้างต้องจัดให้พนักงานซึ่งเป็นผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ให้สัญญาณ ผู้ยึดเกาะวัสดุ หรือผู้ควบคุมการใช้ปั้นจั่น ผ่านการฝึกอบรมในหลักสูตรที่กำหนด และมีการทบทวนการทำงานเกี่ยวกับปั้นจั่น”
ตาม ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2567 ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการอบรมหลักสูตรที่เกี่ยวข้อง แบ่งออกเป็น 9 หลักสูตร ดังนี้:
ผู้บังคับปั้นจั่นอยู่กับที่ (ปั้นจั่นเหนือศีรษะ ปั้นจั่นขาสูง หรือแบบคล้ายคลึงกัน)
ผู้บังคับปั้นจั่น + ผู้ให้สัญญาณ + ผู้ยึดเกาะวัสดุ + ผู้ควบคุม (ปั้นจั่นอยู่กับที่ประเภทเหนือศีรษะหรือขาสูง)
ผู้บังคับปั้นจั่นอยู่กับที่ (ปั้นจั่นหอสูง หรือแบบคล้ายคลึงกัน)
ผู้บังคับปั้นจั่น + ผู้ให้สัญญาณ + ผู้ยึดเกาะวัสดุ + ผู้ควบคุม (ปั้นจั่นหอสูง หรือแบบคล้ายกัน)
ผู้บังคับปั้นจั่นชนิดเคลื่อนที่
ผู้บังคับปั้นจั่น + ผู้ให้สัญญาณ + ผู้ยึดเกาะวัสดุ + ผู้ควบคุม (ชนิดเคลื่อนที่)
ผู้ให้สัญญาณและผู้ยึดเกาะวัสดุ
ผู้ควบคุมการใช้ปั้นจั่น
การอบรมทบทวนการทำงานเกี่ยวกับปั้นจั่น
ดังนั้น เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมาย และเพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความเสี่ยงในการทำงานกับปั้นจั่น สถานประกอบการจึงควรจัดให้พนักงานที่เกี่ยวข้องเข้ารับการฝึกอบรมตามหลักสูตรที่เหมาะสม โดยเฉพาะผู้ที่ทำงานกับปั้นจั่นเหนือศีรษะ ปั้นจั่นขาสูง และปั้นจั่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน เพื่อความปลอดภัยสูงสุดในสถานที่ทำงาน
เหมาะสำหรับ
- พนักงาน ที่ปฏิบัติหน้าที่บังคับปั้นจั่นปั้นจั่นเหนือศีรษะ ปั้นจั่นขาสูงและปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่
- หัวหน้างาน
- ผู้ที่มีความสนใจ
รายละเอียด
จำนวนผู้เข้าอบรม/รุ่น : จำนวน 1-20 ท่าน/รุ่น
วิธีการฝึกอบรม : บรรยาย / กรณีศึกษา / ฝึกภาคปฏิบัติ
สิ่งที่จะได้รับหลังการอบรม : วุฒิบัตรผ่านการอบรม
เกณฑ์การวัดผล
– ระยะเวลาเข้ารับการฝึกอบรม 100% จำนวน 12 ชั่วโมง
(ภาคทฤษฎี 9 ชม. + ภาคปฏิบัติ 3 ชม.)
– แบบทดสอบก่อน และหลังการฝึกอบรม
– ทดสอบภาคปฏิบัติ
– คะแนนสอบภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติไม่น้อยกว่าร้อยละ 60
กำหนดการฝึกอบรม หลักสูตร ผู้บังคับปั้นจั่นอยู่กับที่ประเภทปั้นจั่นเหนือศีรษะ ปั้นจั่นขาสูง หรือปั้นจั่นที่มีลักษณะการทำงานคล้ายคลึงกัน 12 ชั่วโมง
เวลา | รายละเอียด |
|---|---|
วันที่ 1 | |
08.30 – 09.00 | ลงทะเบียน |
09.00 – 10.30 | ภาคทฤษฎี (1) กฎหมายความปลอดภัยในการทำงานเกี่ยวกับปั้นจั่น และมาตรฐานสัญลักษณ์ความปลอดภัย (1ชม. 30 นาที) |
10.30 – 10.45 | พักเบรค |
10.45 – 12.15 | (2) ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับชนิดและประเภทปั้นจั่นตามหลักสูตร นั้นๆ (30 นาที) (3) ความรู้เกี่ยวกับเชือก ลวดสลิง โซ่ อุปกรณ์ยก รวมถึงการเลือกใช้ การตรวจสอบอุปกรณ์สำหรับการผูกมัดและยึดโยง (1ชม.) |
12.15 – 13.15 | พักรับประทานอาหารกลางวัน |
13.15 – 14.45 | (3) ความรู้เกี่ยวกับเชือก ลวดสลิง โซ่ อุปกรณ์ยก รวมถึงการเลือกใช้ การตรวจสอบอุปกรณ์สำหรับการผูกมัดและยึดโยง (30 นาที) (4) วิธีการผูก มัด ยึดโยง และการยกเคลื่อนย้ายสิ่งของ (1 ชม.) |
14.45 – 15.00 | พักเบรค |
15.00 – 16.30 | (5) ความปลอดภัยในการทำงาน สาเหตุและกรณีศึกษาการเกิดอุบัติเหตุของปั้นจั่นตามหลักสูตรนั้นๆ และมาตรการป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ (1 ชม.) (6) บทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบของผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ให้สัญญาณ แก่ผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ยึดเกาะวัสดุ และผู้ควบคุมปั้นจั่น (30 นาที) |
วันที่ 2 | |
08.30 – 09.00 | ลงทะเบียน |
09.00 – 10.30 | (7) การให้สัญญาณมือ (30 นาที) (8) การประเมินน้ำหนักสิ่งของ (30 นาที) (9) ระบบไฟฟ้าเบื้องต้น สัญญาณเตือน และ Limit switch ตามหลักสูตรนั้น ๆ(30 นาที) |
10.30 – 10.45 | พักเบรค |
10.45 – 12.15 | (10) รายละเอียดคุณลักษณะและคู่มือการใช้งานในการประกอบ ติดตั้ง การทดสอบ การใช้ ซ่อมแซม การบำรุงรักษา การตรวจสอบ การรื้อถอนปั้นจั่น หรืออุปกรณ์อื่นของปั้นจั่น ตามหลักสูตรนั้น ๆ (30 นาที) (11) การอ่านค่าตารางพิกัดน้ำหนักยก (30 นาที) การทดสอบภาคทฤษฎี (30 นาที) |
12.15 – 13.15 | พักรับประทานอาหารกลางวัน |
13.15 – 14.45 | ภาคปฏิบัติ (12) การใช้สัญญาณมือ (30 นาที) (13) การผูก มัด ยึดโยง และการประเมินน้ำหนัก สำหรับการยกเคลื่อนย้ายสิ่งของ (30 นาที) (14) การฝึกปฏิบัติในการยกและเคลื่อนย้ายสิ่งของตามชนิด และประเภทของปั้นจั่นที่สอดคล้องกับหลักสูตร(30 นาที) |
14.45 – 15.00 | พักเบรค |
15.00 – 16.30 | (14) การฝึกปฏิบัติในการยกและเคลื่อนย้ายสิ่งของตามชนิด และประเภทของปั้นจั่นที่สอดคล้องกับหลักสูตร (30 นาที) |
